Orta Dünya’nın Hayal Gücü – John Howe & Alan Lee

Bu yazımda sizlere arka planda kalan ama bir o kadar da önemli iki isimden bahsedeceğim.. Daha çok “Resim ve J.R.R Tolkien” denildiğinde akla gelen bu kişiler kim mi? Elbette Alan Lee ve John Howe’dan bahsediyoruz.

“Alan Lee yada John Howe kimdir?” şeklinde sizlere bir soru sorulduğunda sizlerin “Tolkien eserlerini en güzel resimleyen ve bunu bizlere en iyi yansıtan insanlardır.” gibi bir cümle kurduğunuzu hayal etmek hiçte zor değil.. Peki ya gerçekten öyle midir? Yoksa düşündüğünüzden daha fazlası mı vardır bu insanlarda? Peki ya filmlerde bu ikilinin etkileri ne kadardır? İşte tüm bu soruların cevabını bir de sürpriz[?] ekleyerek sizlere sunmaya çalışacağım..

Başlangıç :

Öncelikle Alan Lee’yi ve John Howe’u kısaca tanıyalım..

Alan Lee “Yüzüklerin Efendisi” filmlerinde “Konsept sanatçısı” ve “Set dekoratörü” olarak görev yapmıştır.. “Hobbit” filmin de ise yine aynı görevini sürdürmektedir.. Yüzüklerin Efendisi’nin 100. Yıl baskısında ki 50 suluboya resimden de sorumlu olan Alan Lee Yüzüklerin efendisi filmlerinde ki tasarım için kavramsal resimler sağlayan esas sorumlu kişi olmuştur. Ayrıca J.R.R Tolkien’ın etkisinde kaldığı Kelt ve İskandinav mitlerine uzun süre ilgi duymuş ve çalışmalarına bu yönde ağırlık vermiştir… 1998 yılında “Dünya Fantezi Ödüllerinde” ise en iyi sanatçı ödülünü kazanmış, Yüzüklerin Efendisi üçlemesinde en iyi “Sanat yönetmeni” ve yaptığı çizimler ile Bilim Kurgu ve Fantezi Sanatçıları Derneği olan “Chesley” ödülünün de sahibi olmuştur..  Şuan da ise Peter Jackson’ın yapımını üstlendiği “Hobbit” filmi için tasarım ve çizimler yapmaya devam etmektedir..

John Howe ise dünya çapında J.R.R Tolkien projelerine yapmış olduğu değerli katkılarıyla tanınmıştır.. J.R.R Tolkien’a olan tutkusunu Yüzüklerin Efendisi için yaptığı çizimlerle ortaya koyan Howe, arda diyarı ile ilgili bir çok resim, takvim, poster..vb gibi çalışmalar da bulunmuştur.. Ayrıca Yüzüklerin Efendisi filmlerinde Alan Lee ile birlikte “Konsept sanatçısı” olarak görev almıştır.. Şuanda ise Peter Jackson’ın yapımını üstlendiği “Hobbit” filmi için “Konsept Sanatçısı” olarak Alan Lee ile birlikte tasarım ve çizim çalışmaları yapmaya devam etmektedir..

Orta Dünya’yı Yaratmak :

Peter Jackson Yüzüklerin Efendisinde ki “en kritik” görev olan Orta Dünya’yı yaratmakla görevli kişileri düşünürken aklında olan ilk isimler elbette Tolkien’a gönül vermiş Alan Lee ve John Howe’dan başkası olmamıştır.. Başlangıçta Peter Jackson “Yüzüklerin Efendisi”ni yaratmak için 6 aylığına ön tasarımcı olarak Alan Lee ve John Howe’u Yeni Zelanda’ya davet etmiş ve daha sonra “Yüzüklerin Efendisi” çekimlerinin sonuna kadar da Alan Lee ve John Howe’u “Konsept Sanatçısı” olarak filmlerde ki en kritik görevi üstlenmelerini sağlamıştır.. Kazanılan başarılardan sonra Peter Jackson yeniden Orta Dünya’yı (Hobbit filminden bahsediyorum) yine bu iki değerli sanatçı’nın ellerine teslim etmiştir…

Çizgilerle başlayan bir dünya ve Yüzüklerin Efendisi :

Soyut olan her şeyin somutlaşması.. Elbette Peter Jackson’ın ya da bizlerin referans alabileceği bir çok çizimler geçmişte yapılmıştır.. Bu çizgilerin birleşmesi ve animasyon haline dönüşmesi ise bir başlangıç olarak sayılır. Hobbit (1977) animasyon yada Yüzüklerin Efendisi (1978) animasyon ise buna en büyük örnektir.. Tabi tüm bu yapımların temelinde ise J.R.R Tolkien’ın kendisi tarafından resmedilmiş çizimler olduğunu hatırlatmakta da fayda görüyorum.. Tüm bunlara rağmen Peter Jackson’ın bir ilke imza atmış ve Alan Lee ve John Howe’ın yardımı ile Orta Dünya’yı yaşadığımız gerçek dünya ile birleştirmeyi başarmıştır..

Aslında bakarsanız filmde görmüş olduğun her şey “Alan Lee ve John Howe” ikilisinin hayal gücünden ibaret olduğunu söylemek mümkün.. “Nasıl bir hayal gücü bu?” dediğinizi hisseder gibiyim..   İlk bakışta buna inanmak insana zor gelse de evet hayallerimiz de ki orta dünya’yı yaratan ve bunu gerçek dünya’ya taşıyan esas kişiler Alan Lee ve John Howe’nun kaleminden çıkmaktadır.. Weta’nın yapmış olduğu eserler, kostümler, eşyalar..vb kısacası tüm parçalar bu iki sanatçının kaleminden detaylıca çizilmiş ve Weta aracılığı ile somut şekilde yeniden tasarlanarak gerçek dünyamızda nefes almaya başlamıştır..

Resim 1’e baktığınızda Alan Lee’nin senaryo çizimlerinde yapmış olduğu tasarımı görmek mümkün.. Sağda ki görüntü ise Alan Lee’nin tasarımını gerçekleştiren Weta çalışmalarının, film’e yansıyan görüntüsü.. Yani izlediğimiz film’den bir görüntü..

Evet.. Üçlemeyi izlerken aklınıza gelebilecek her karede Alan Lee ve John Howe’nu görmek mümkün.. Aslında bakarsanız sizlere anlatmaya çalıştığımı Peter Jackson şu şekilde açıklıyor..

”Alan Lee’nin çalışmaları güzellik ve lirik etkilere sahip. Onun çizimleri benim filmimde yaratmak istediğim kareleri yakaladı ve bu karelerin her parçası ihtişam, nezaket ve belki de filmde şiirsel bir etki bıraktı..” Peter Jackson

Elbette Alan Lee’nin ve John Howe’nin çizimlerinde birbirinden üstün olduğu kısımlar olduğunu hatırlatmak gerekir.. Filmlerde ise her iki sanatçı da üstün olduğu kısımlara yönelmiş ve tasarım ve çalışmalarını da bu yönde hazırlamışlardır..

John Howe’nun üstün olduğu kısımlar daha çok karakterler,eşyalar..vb gibi ufak ama detaylı çalışmalardır. Orklar, Urk-hailer, kılıçlar, hobbitler, narsil, sauron’un ağzı..vb gibi üçlemede gördüğünüz bir çok görüntü ve savaş araçları John Howe’nin eseridir..

Alan Lee ise daha çok büyük ve geniş coğrafyaların kurulmasında önemli görevler üstlenmiştir. Ayrıkvadi, Rohan, Gondor, Shire..vb gibi filmde gördüğümüz her kare’de Alan Lee’nin hayal gücünü ve bunları nasıl bizlere yansıttığını görürüz..

Tüm bunların yanında elbette Alan Lee’nin ve John Howe’nun ortak yapmış olduğu çalışmalar da mevcuttur.. Ayrıca Alan Lee Galadriel, Gandalf, gibi bazı önemli şahısların da tasarımını ve çizimlerini yapmıştır.. John Howe ise Minas morgul gibi bazı coğrafik bölgeleri çizerek Alan Lee ile birlikte ne kadar uyumlu çalışmalar yaptığını bizlere göstermiştir.. Özellikle de Alan Lee’nin “Yüzüklerin Efendisi” ve “Hobbit” filmi’nin tasarım sürecinin başından sonuna kadar da büyük rol üstlendiğini sizlere yeniden hatırlatmak gerekir..

Yaratım süreci işleyişi ve WETA :

Alan Lee ve John Howe’nun kendilerine verilen senaryoları detaylıca inceledikten sonra kalemlerini alarak çizgilerle Orta Dünya’yı nasil tasarladıklarını artık hepimiz biliyoruz.. Bundan sonra ki süreç ise Peter Jackson’ın bu tasarımlara onay vermesi ve Weta’nın bu tasarımları hayata geçirmesi..  Alan Lee ve John Howe kendi odaların da hazırlamış oldukları bu eskiz’leri (detaysız sade tasarımları) hazırladıktan sonra, kendilerine gösterilen yerlere asarak Peter Jackson’ın onayına sunmakta. Peter Jackson ise “film yapım süreci boyunca” bunları günlük,haftalık şeklinde inceler ve uygun gördüklerine kendi mührünü basarak onaylama işlemini gerçekleştirir. Mühürleri basılı ve onaylanmış olan bu eskiz’ler ise daha sonra tasarlanması için Weta ekibine gönderilir.. Alan Lee ve John Howe’nun bundan sonra ki görevi ise konsept tasarımcıları ile Weta’nın yapmış olduğu bu ürünleri inceleme ve denetlemesi ile son bulur..

İşte sizlere ilk sürpriz :

Aslında bakarsanız bu kısım biraz da sizin hayal gücünüze bağlı.. Sizlere yardımcı olmak ve söyleyeceklerimi aklınızda canlandırabilmeniz için bir resim daha koymayı uygun görüyorum..  Buyrun “Resim 3”

Resim 3 de görüldüğü gibi Alan Lee tarafından hazırlanmış Galadriel ve Gandalf’ı görüyoruz.. Yanında ki resimler ise üçlemeden alınmış bazı sahneler…

Gelelim sürpriz’e..

Yaratım süreci ve işleyiş kısmında Alan Lee ve John Howe tarafından hazırlanmış ve daha sonra Peter Jackson tarafından çıkartılmış (yada onaylanmamış) bazı tasarımlar mevcut.. Şöyle ki bu tasarımların bazıları öyle tasarımlar ki Peter Jackson’ın adeta eksiklerini dolduruyor ve Yüzüklerin Efendisi filmini tamamlıyor.. Neden mi bahsediyorum sizlere..? Buyrun resim 4

Resim 4’e baktığımızda Alan Lee tarafından hazırlanmış Irmağın kızı Altınyemiş’i görüyoruz.. Aslında bakarsanız bu kısım oldukça tartışmalı.. Peter Jackson tarafından Altınyemiş karakteri ilk aşamada düşünülmüş ve daha sonra yine Peter Jackson tarafından çıkartılmış olduğunu Alan Lee’nin Yüzüklerin Efendisi tasarım çalışmalarından anlıyoruz.. Peki ya Tom bombadil ? İşte ikinci sürpriz.. Buyrun resim 5

Alan Lee kendisine verilen senaryo kitabını detaylıca inceledikten sonra konsept tasarımlarına başlamış ve “Altınyemiş” ve “Tom bombadil” de dahil olmak üzere tüm üçleme boyunca senaryo çizimlerini yaptığını tekrardan hatırlatmakta fayda görüyorum.. Şimdi yukarıda ki Resim 3’e bakın.. Arkasından Resim 4 ve Resim 5’e bakarak hayal etmeye başlayın.. Eğer Peter Jackson bu iki karakteri senaryodan çıkarmamış olsaydı Tom bombadil ve Altınyemiş’in  yukarıda ki “Resim 4” ve “Resim 5”den farkı olmayacaktı..

Biraz da şuan çekimleri süren Hobbit filminden bahsedelim :

Alan Lee ve John Howe’nin Yüzüklerin Efendisi çekimleri boyunca yaşadıklarının benzerini şuan yaşamakta olduğunu zaten biliyorsunuz.. Anımsayamadığınız kısım ise tek bir fark’ın olduğu.. Peter Jackson Hobbit filmini 3D olarak çektiği için Alan Lee ve John Howe’nun tasarım işlemleri biraz daha karmaşık bir hal alıyor.. Bu durumu en iyi açıklayan kişiler ise yine kendileri…

“Alan Lee : Bu film gerçekten de bir çok yol ile, yeni topraklara adım atmaya benziyor.. Ama John Howe ve ben, hala bizim zamanımızın onurlu kalem ve karakalem teknikleri ile 2D resim kompozisyonları üzerinde çalışıyoruz.. Ve bizim de bazı yollarla 3D açılarla iş birliği yaparak bu arayı kapamamız gerekti. Peter ile “Konsept Sanat” üzerinden daha iyi bir iletişim kuruyorduk ve tabi diğer teknisyenlerle de.. Şimdi biz iki çizim yapıyoruz.. Bir kırmızı, bir de mavi olarak.. Bu sayede kırmızı ve mavi lensli 3D gözlüklerle tek bir görüntü alıyoruz.”

“John Howe : Bu herhalde, “Konsept Sanatın” 3D olarak kullanıldığı ilk ciddi sinema projesi.. Biz sadece aynı ofisi paylaşmayıp, temelde aynı vizyonu da paylaşıyoruz.. Mavi üzerinde bende biraz çekingenlik mevcuttu aslında.. Resim’e sağ el ile oturup, sol taraftan takip etmesi daha kolaydı.. Bunu açıklarken pek mantıklı gelmiyor aslında.. Ama Peter’e bunun büyük yardımı oluyor. Çünkü aslında biz tam derinliği yakalamak için çalışıyoruz.. Yani Peter resimlerimize 3D gözlükleriyle bakmak zorunda..”

Alan Lee ve John Howe’nin bahsettiği “3D Konsept Tasarımlar” Peter Jackson’ın ne kadar doğru insanlarla çalıştığının bir kanıtı aslında.. Eski teknik çizimlerin teknoloji ile birleşerek yeni bir sentez yaratması açıkçası oldukça etkileyici.. Ayrıca Peter Jackson, geçtiğimiz günlerde Alan Lee ve John Howe’nin de bahsettiği bu çalışmalardan bir tanesini bizlerle paylaşmayı ihmal etmedi.. İşte o çalışma.. “Resim 6”

Not: Resim 6’ya 3D gözlüklerinizle bakın..

Orta Dünyayı yaratan Alan Lee ve John Howe’a ne kadar teşekkür etsek azdır. Yaptıkları çizimlerle düşlerde kurulan her nesnenin gerçeğe dönüşmesini sağlayan bu iki değerli sanatçıyı sizlere kısaca anlatmaya çalıştım.. Oysa her iki sanatçıyı da ayrı ayrı ele alıp detaylıca incelesek çok daha fazlasının olduğunu görürsünüz..

Son cümleleri amatör bir çizimci olarak kurmam gerekirse de “Alan Lee” ve “John Howe”nin ne denli güçlü bir hayal gücü olduğunu ve bu hayal gücünün kaynağını oluşturan sevgili J.R.R Tolkien’ı saygıyla selamlıyorum..

Bir sonra ki yazımızın konusu “ Tom Bombadil” olacak.. O zaman’a kadar sevgiyle kalın..

İsa Dağ “Sauron”
Tekyuzuk.com