Yüzüklerin Efendisi serisinin hayranları için ilginç bir gerçek ortaya çıktı: Gerçek bir Sam Gamgee var ve o, J.R.R. Tolkien ile iletişime geçti. Üstelik bu Sam Gamgee, adını bir radyo programında duyunca şaşkına dönerek ünlü yazara bir mektup yazdı. Tolkien de bu tesadüfe hayret ederek ona içten bir yanıt verdi.
Gerçek Sam Gamgee’nin Tolkien’e Mektubu
Londra’nın güneyinde bir bölgede yaşayan Sam Gamgee, arkadaşlarının ve ailesinin uyarısıyla adının 1955 yılında bir radyo yayınında geçtiğini öğrendi. Yüzüklerin Efendisi serisinde, Frodo Baggins’in sadık dostu olan Samwise Gamgee’nin ismini taşıdığını duyunca büyük bir şaşkınlık yaşadı. Bunun üzerine 15 Mart 1956 tarihinde J.R.R. Tolkien’e bir mektup yazarak, yazarın bu ismi nasıl bulduğunu sordu.
Gamgee mektubunda şu ifadeleri kullandı:
Sizi rahatsız etmek istemem ancak ‘Yüzüklerin Efendisi’ adlı hikayeniz radyo programında yayınlanırken, bir karakterin adının Sam Gamgee olduğunu öğrendim. Hikayeyi kendim dinleyemedim çünkü bir radyom yok, ancak duyan bazı tanıdıklarım bana söyledi. Bunun sadece bir tesadüf olduğunun farkındayım, fakat Gamgee ismi oldukça nadir kullanılan bir isimdir. Ancak tıp alanında iyi bilinir.
Tolkien’in Yanıtı ve İlginç Açıklaması
J.R.R. Tolkien, mektubu aldığında hem şaşkınlığa uğradı hem de oldukça keyiflendi. 18 Mart 1956 tarihinde Gamgee’ye içten bir mektup yazarak, bu ismi nasıl seçtiğini açıkladı.
Tolkien, çocukken Birmingham’da yaşarken “Gamgee” kelimesinin pamuk yünü anlamında kullanıldığını belirtti. Bu nedenle, eserinde Cotton ve Gamgee ailelerini birbiriyle bağlantılı hale getirmişti. Ancak daha sonrasında kelimenin kökenini araştırınca Sampson Gamgee adında bir cerrahın bu terimi tıp alanında kullandığını keşfetmişti.
Mektubunun sonunda Tolkien, Gamgee’ye şu teklifte bulundu:
Sevgili Bay Gamgee,
Yazmanız çok nazik bir davranıştı. İmzanızı gördüğümde yaşadığım şaşkınlığı tahmin edebilirsiniz! Sizi rahatlatmak için şunu söyleyebilirim ki, öykümdeki ‘Sam Gamgee’, kökenleri her ne kadar taşralı olsa da, bugün pek çok okur tarafından çok sevilen kahraman bir karakterdir. Böylece belki de bu hayali karakterin (sözüm ona yüzyıllar öncesine ait) adının sizinkiyle aynı olmasının tesadüf olması sizi rahatsız etmeyecektir. Bu ismi kullanmamın nedeni şu. Çocukken Birmingham yakınlarında yaşıyordum ve ‘gamgee’ kelimesini ‘pamuk-yün’ için kullanırdık; bu yüzden hikayemde Cotton ve Gamgee aileleri birbirine bağlı. Çocukken ‘Gamgee’nin ‘gamgee-tissue’dan kısaltıldığını ve adını 1828 ile 1886 yılları arasında yaşamış olan mucidinden (sanırım bir cerrah) aldığını bilmiyordum ama şimdi biliyorum. Birmingham Üniversitesi’nde uzun yıllar Cerrahi Profesörlüğü yaptıktan sonra bu yıl 1 Mart’ta 88 yaşında ölen kişi muhtemelen (sanırım) oğluydu. Belli ki ‘Sam’ ya da ona benzer bir isim aileyle ilişkilendiriliyor – gerçi bunu birkaç gün önce Profesör Gamgee’nin ölüm ilanını görene ve Sampson Gamgee’nin oğlu olduğunu görene kadar hiç bilmiyordum – ve bir sözlüğe baktığımda mucidin S. Gamgee (1828-86) olduğunu ve muhtemelen aynı kişi olduğunu gördüm.
Seçkin ve nadir isminizin gerçek kökeni hakkında herhangi bir geleneğiniz var mı? Kendim de nadir bulunan bir isme sahibim (genellikle sorunludur) ve özellikle ilgileniyorum.
Kitabımda verilen ‘etimoloji’ elbette tamamen hayal ürünüdür ve sadece hikayemin amaçları doğrultusunda uydurulmuştur. Bu kadar uzun ve fantastik bir çalışmayı okumaya zahmet edeceğinizi sanmıyorum, özellikle de efsanevi bir dünya hakkındaki hikayeleri önemsemiyorsanız, ancak zahmet ederseniz, eserin (şaşırtıcı derecede başarılı olan) çoğu halk kütüphanesinde olduğunu biliyorum. Ne yazık ki satın almak çok pahalı – 3 sterlin. Ancak siz ya da ailenizden biri dener ve yeterince ilginç bulursa, yazarın seçkin Gamgee ailesine bir armağanı olarak size 3 cildin imzalı bir kopyasını göndermekten mutluluk ve gurur duyacağımı söyleyebilirim.
18 Mart 1956Saygılarımla
J.R.R. Tolkien
Gamgee’nin Cevabı ve Tolkien’in Esprili Yorumu
Gerçek Sam Gamgee, Tolkien’in nazik teklifini memnuniyetle kabul etti ve ona ailesi hakkında daha fazla bilgi verdi. Ancak Tolkien, bu olayın ardından günlüğüne esprili bir not düştü:
“Uzun bir süre boyunca S. Gollum imzalı bir mektup almaktan korktum. Bununla nasıl başa çıkacağımı bilemezdim.”
Gerçek Sam Gamgee’nin, Orta Dünya’daki adaşıyla olan bu ilginç bağlantısı, Tolkien’in hayatında unutulmaz bir anı olarak kaldı. Ne yazık ki günümüzde yazarla doğrudan mektuplaşma fırsatı yok, ancak bu mektuplaşma edebiyat tarihinin en ilginç olaylarından biri olarak anılmaya devam ediyor.
