H.G. Wells – Küçük Savaşlar İncelemesi
H.G. Wells ismini neredeyse herkes Zaman Makinesi, Dünyalar Savaşı, Görünmez Adam ve Dr. Moreau’nun Adası gibi bilimkurgu eserlerinden duymuştur. Wells’in tarihçi ve savaş stratejisti yönünü çok az kişi bilir. Hatta Wells’in “The Outline of History” isimli tarih kitabı, Atatürk’ün emri ile Türkçe’ye çevrilmiştir. Atatürk’ün kitaplığında da birçok H.G. Wells kitabı da bulunmaktadır.
Bunun dışında H.G. Wells’in az bilinen bir özelliği daha vardır. Wells; sadece bilimkurgunun değil aynı zamanda FRP oyunları, masaüstü oyunlar ve savaş oyunlarının da babasıdır. İşte bunlar hep 1913 yılında ilk kez yayınlanan “Küçük Savaşlar” sonrasında oldu.
İngiliz yazar H.G. Wells, savaş stratejilerine, tarihe meraklıydı ve bu konularla ilgili eserler ortaya koymuştu ancak herkesin bilmediği bir hobisi vardı. 1910’lu yıllarda W. Britain firması tarafından yaygın olarak üretilen kurşun askerleri toplayıp kendisine küçük ordular yapıyordu. Hatta kendisi gibi kurşun asker meraklısı arkadaşları da vardı.
O dönemde, çorap lastiğinden yapılan sapan benzeri bir oyuncak silah ile masanın üzerine bir şeyler dizip onlara ateş etmek, pek çok çocuğun o yıllardaki oyunlarından biriydi. Bir gün H.G. Wells, yine kendisi gibi asker minyatürleri biriktiren bir arkadaşı ile birlikteyken oyuncak bir askeri top ile kurşun askerlere ateş etme üzerine küçük bir oyun düşünüyorlar. Oyuncak bir topun içine koydukları küçük çubuklar ile kurşun askerlere ateş edip onları vurmaya çalışıyorlar. Kısa süre içerisinde bu oyunu geliştirip diğer askerleri de savaşa dahil edebilecekleri fikri canlanıyor kafalarında.
Piyadeleri, süvarileri ve topları alarak odanın zeminine diziyorlar, araziyi oluşturması için de British Encyclopedia ciltlerini kullanıyorlardı. Bir süre sonra daha büyük bir araziye ihtiyaç duyduklarında savaşı bahçeye taşımaya karar verdiler. Araziyi oluşturması için de kartondan evler ve siperler hazırladılar.
İlk başta kurallar çok basitti. Herkes askerlerini diziyor, askerler karşı karşıya geldiğinde yazı-tura atıyorlar ve kazanan askerin hangisi olduğuna karar veriyorlardı. Sonrasında, neredeyse tüm orduyu tek başına temizleyen “şanslı” bir piyadeyi gördüklerinde kuralları derinleştirmeye ve bu oyunu kurallar dahilinde oynamaya karar verdiler.
Bu kuralları tek tek anlatmayacağım çünkü kitap zaten bu kuralları anlatan bir kitap. Yani kitabı okurken sanki bir kutu oyunu içerisinden çıkan kural kitabını okuyor gibi hissediyorsunuz ancak kitabın her bölümünde bu kuralların nasıl geliştiği ve ne şartlara göre şekillendiği de net bir şekilde anlatılıyor. Kısaca şunu söylemek gerekiyor ki, bu kuralların değiştirilmesi ile modern savaş oyunları; bu savaşta yer alan askerlerin kişiselleştirilmesi ile de masaüstü rol yapma oyunları ortaya çıkmıştır.
Piyadelerin nasıl savaşması gerektiği, süvarilerin hareketleri ve savaş teknikleri, savaş toplarının nasıl hareket edebileceği ve nasıl ateş edebileceği gibi kurallar net bir şekilde anlatılıyor. Kitabı okurken bir yandan da model askerlerimi masaya dizip güzel bir savaş sahnesi oluşturmak aklımdan geçmedi değil. Ayrıca H.G. Wells’in modern savaş teknikleri üzerine oluşturduğu bu kurallar, kılıç ve okların kullanıldığı bir savaş modelinde de kullanılabilirler.
Böylelikle 1913 yılında ilk kez savaş oyunları kuralları halka açılmış oldu. Öncesinde askeri okullarda oynanan Kriegspiel isimli oyun sadece askeri eğitim ile sınırlı kalmıştı ancak Küçük Savaşlar ile herkes savaş oyunları oynayabilir hale geldi. Bu furyanın ucu da çorap söküğü gibi geldi. Savaş oyunları sistemleri gelişti, masaüstü kutu oyunları çıkmaya ve yaygınlaşmaya başladı. 1970’lerin başında yaratılan ilk modern rol yapma oyunları sistemleri de savaş oyunlarına ve dolayısıyla Küçük Savaşlar kitabına dayanıyor tabii ki.
H.G. Wells, yazdığı bilimkurgu eserleri ile Isaac Asimov, Frank Herbert, Ursula K. Le Guin gibi yazarları etkileyerek modern bilimkurgu ve fantazyanın gelişmesini sağlamakla kalmamış, modern oyunların ve masaüstü oyunların da temelini atmış. Küçük Savaşlar kitabı olmasaydı şu anda masaüstünde sadece satranç, tavla ve iskambil oynuyor olabilirdik.
Eğer siz de masaüstü oyunlar ile ilgileniyorsanız H.G. Wells’in Küçük Savaşlar kitabını hemen okumanızı öneririm. Özellikle de Warhammer gibi savaş oyunları oynayanlar, oyunlarını geliştirebilecek öneriler ve ipuçları da yakalayacaklardır.
