Peter Cushing’in Star Wars’ta Dijital Olarak Kullanılması Nedeniyle Disney’e Dava Açıldı
Peter Cushing, ölümünden yıllar sonra Disney tarafından çekilen Rogue One filminde karşımıza çıkmıştı ancak bu durum şimdi davalık oldu. Disney, 2016 yılında vizyona giren Rogue One: A Star Wars Story filminde ünlü İngiliz aktör Peter Cushing‘in dijital benzerliğini kullanarak ölü bir aktörü “diriltmesi” nedeniyle yasal bir mücadeleyle karşı karşıya. Cushing’in ölümünden 22 yıl sonra dijital olarak canlandırılması, sinema sektöründe ölen oyuncuların görsellerinin nasıl kullanılacağına dair tartışmalara yeni bir boyut kazandırdı.
Peter Cushing’in Dijital Olarak Yeniden Canlandırılması
Peter Cushing, eski korku filmleri dışında 1977 yılında vizyona giren orijinal Star Wars filminde canlandırdığı Grand Moff Tarkin karakteri ile tanınıyor. Cushing’in canlandırdığı bu karakter, Star Wars evreninde büyük bir hayran kitlesi kazanmıştı. Ancak Cushing, 1994 yılında 81 yaşında hayatını kaybetti. Yine de, Disney 2016 yılında, Star Wars evreninde geçen ve orijinal filmin öncesini anlatan Rogue One filminde Grand Moff Tarkin karakterini geri getirmeye karar verdi. Bunun için aktör Guy Henry‘nin vücudu üzerine dijital efektlerle Cushing’in yüzü giydirildi ve karakter dijital olarak yeniden yaratıldı.
Kevin Francis’ten Disney’e Dava
Ancak, bu dijital canlandırma, Cushing’in eski dostu ve film yapımcısı Kevin Francis tarafından yasal bir itirazla karşılandı. Francis, Cushing’in izni olmadan dijital olarak yeniden canlandırıldığını öne sürerek Disney, LucasFilm, ve filmin yapımcısı Lunak Heavy Industries başta olmak üzere ilgili taraflara dava açtı. Francis, ayrıca, Cushing’in menajerlik ajansını ve mirasçılarını da bu davaya dahil etti.
Dava, ölen bir aktörün dijital görüntüsünün nasıl ve ne şekilde kullanılabileceğine dair yasal sınırların belirlenmesine katkı sağlayabilecek önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Londra Yüksek Mahkemesi, Disney’in davayı reddetme başvurusunu reddetti ve konunun daha detaylı bir şekilde incelenmesi gerektiğine karar verdi.
Disney’in Savunması
Peter Cushing tarafından canlandırılan Moff Tarkin için Disney, bu performansı yeniden yaratmak için yasal bir izin alma zorunluluğunun olmadığını savundu. Şirket, Cushing’in dijital olarak yeniden canlandırılması için Cushing’in mirasına yaklaşık 33.000 Euro ödeme yaptıklarını belirtti. Ancak Kevin Francis, 1993 yılında Cushing ile yaptığı bir anlaşmaya dayanarak, aktörün benzerliğinin izinsiz kullanılmasına karşı olduğunu iddia ediyor. Bu anlaşmaya göre, Cushing’in dijital olarak yeniden canlandırılması, Francis’in onayı olmadan yapılamaz.
Yasal Sürecin Geleceği
Dava, yalnızca ölen aktörlerin dijital benzerliklerinin kullanımıyla ilgili değil, aynı zamanda film sektöründe giderek yaygınlaşan yapay zeka teknolojilerinin kullanımıyla ilgili de önemli bir hukuki emsal teşkil edebilir. Yargıç Tom Mitcheson, bu tür davalarda sınırların nerede olabileceğine karar vermenin zorluklarına dikkat çekerek, davanın detaylı bir olgusal soruşturma gerektirdiğini belirtti.
Bu dava, özellikle sinema dünyasında CGI ve yapay zeka teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla birlikte daha da karmaşık hale gelen etik ve yasal sorulara ışık tutacak gibi görünüyor. Carrie Fisher‘ın ölümünden sonra Star Wars: Skywalker’ın Yükselişi filminde CGI ile canlandırılması ya da James Earl Jones‘un sesinin dijital olarak yeniden yaratılması gibi örnekler, sinema sektöründe ölü oyuncuların performanslarının nasıl devam ettirildiğine dair tartışmaları körüklüyor.
Sonuç ve Gelecek Yansımalar
Peter Cushing yüzünden Disney tarafına açılan bu dava, özellikle film sektöründe ölen oyuncuların dijital olarak yeniden canlandırılmasının sınırlarını belirleyebilir. Hollywood’da bu konudaki yasal düzenlemeler giderek artıyor. Örneğin, Kaliforniya eyaleti, ölen aktörlerin dijital benzerliklerinin kullanılabilmesi için sanatçılardan yasal izin alınmasını gerektiren bir yasa çıkardı. Bu yasa, gelecekte bu tür tartışmaları önleyebilecek bir çözüm sunmayı amaçlıyor.
Disney’in bu davayla nasıl başa çıkacağı ve benzer davaların gelecekte nasıl sonuçlanacağı, sinema endüstrisi için önemli bir dönüm noktası olabilir.
