Göbeklitepe’den Daha Eski Olduğu Düşünülen Mendik Tepe Gün Yüzüne Çıkıyor

28 Ağustos 2025 - 13:20

0 2 dakika okuma süresi

Şanlıurfa’da UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ve tarihin sıfır noktası olarak kabul edilen Göbeklitepe’den daha eski olabileceği düşünülen Mendik Tepe’de kazılar sürüyor. Eyyübiye ilçesine bağlı Payamlı Mahallesi sınırlarında bulunan Mendik Tepe, ilk kez Çakmak Tepe Kazı Başkanı Fatma Şahin tarafından keşfedildi. 2024 yılında başlayan kazılar, Liverpool Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Douglas Baird başkanlığında, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi işbirliği ve İngiliz Arkeoloji Enstitüsü desteğiyle bu yıl da devam ediyor.

Mendik Tepe’de Yerleşik Hayata Geçişin İzleri Araştırılıyor

Kazı çalışmalarında farklı boyutlarda yapılar gün yüzüne çıkarılıyor. Prof. Dr. Douglas Baird, ortaya çıkarılan bu yapıların işlevlerini anlamaya çalıştıklarını belirtiyor. Küçük yapılar muhtemelen depolama veya yemek hazırlama gibi özel işlevler için kullanılmış olabilir. Dört ya da beş metrelik yapılar konut olarak değerlendirilirken, daha büyük yapıların ise ritüel amaçlı kullanılmış olabileceği düşünülüyor. Özellikle bir açmada bulunan büyük yapının taş işçiliğinin özenli olması, bu yapının ritüel için tasarlanmış olma ihtimalini güçlendiriyor.

Şanlıurfa’da, Kültür ve Turizm Bakanlığının “Taş Tepeler Projesi” kapsamında yürütülen kazılarda, Göbeklitepe ve Karahantepe’den daha eski olabileceği değerlendirilen Mendik Tepe’de Neolitik döneme ait izler gün yüzüne çıkarılıyor. ( Cebrail Caymaz – Anadolu Ajansı )

Bu bulgular, Neolitik dönemin erken aşamalarında insanların yaşam biçimleri hakkında önemli ipuçları sunuyor. Yapıların büyüklükleri, işlevleri ve inşa teknikleri dönemin sosyal yaşamına ışık tutarken, yerleşik hayata geçişin adımlarını da gözler önüne seriyor.

🔸Göbeklitepe Neden Mısır Piramitleri’nden Bile Daha Önemli?

Neolitik Dönemin Başlangıcına İşaret Ediyor

Prof. Dr. Douglas Baird, Mendik Tepe’nin Neolitik dönemin en başlarına tarihlendiğini düşündüklerini vurguluyor. Göbeklitepe ve Karahantepe gibi Taş Tepeler Projesi kapsamındaki diğer yerleşimlerle ilişkili olan Mendik Tepe’nin, onlardan daha eski bir yerleşim olabileceği ihtimali üzerinde duruluyor. Bu yönüyle Mendik Tepe, Neolitik dönemin başlangıcı ve gelişimi üzerine yapılan çalışmalara önemli katkı sağlıyor.

Kazıların sonuçları, insanların avcı-toplayıcı yaşamdan yerleşik düzene geçiş süreciyle ilgili yeni veriler sunacak. Çalışmalar ayrıca Taş Tepeler Projesi’nin bütüncül gelişimini anlamak için de kritik önem taşıyor.

Göbeklitepe ve Karahantepe’den Ayrı Bir Özellik

Mendik Tepe’nin, Göbeklitepe ve Karahantepe gibi bölgelerden ayrıştığı noktalar da bulunuyor. Burada büyük T biçimli dikili taşlar yerine, farklı şekillere sahip dikili taşlara rastlanması bu yerleşimi özgün kılıyor. Ayrıca Çakmak Tepe’de yapılan kazılarda da benzer tarihlere rastlanıyor ve Mendik Tepe ile Çakmak Tepe’nin, diğer taş tepe yerleşimlerinden biraz daha eski olabileceği değerlendiriliyor.

Bu farklılıklar, Mendik Tepe’nin yalnızca Göbeklitepe’den daha eski olma ihtimalini değil, aynı zamanda Neolitik dönemin çeşitliliğini ve zenginliğini de ortaya koyuyor. Kazılardan elde edilecek veriler, hem insanlık tarihinin en kritik dönemlerinden birine ışık tutacak hem de Anadolu’nun arkeolojik değerini daha da güçlendirecek.