Çin’de 2.300 Yıllık Masaüstü Oyun Ortaya Çıktı

Oyunların tarihinin çok eskilere dayandığı bir kez daha kanıtlandı. Daha önce ülkemizde çıkan en eski oyun taşları, oyun tarihinin ne kadar köklü olduğunu bizlere göstermişti.

Şimdi de Çin’in Qingzhou şehrinin yakınında, 2.300 yıllık bir mezarın içerisinde 1.500 yıldır oynanmayan esrarengiz bir masaüstü oyuna ait parçalar keşfedildi.

Arkeologlar, ciddi şekilde yağmalanmış mezarın içerisinde hayvan dişinden yapılmış 14 yüzlü bir zar, üzerinde rakamlar olan dikdörtgen şekilli 21 oyun parçası ve bir zamanlar oyun tahtasına ait olduğu düşünülen kırık bir parça buldular.

Arkeologlar, yeniden oluşturulan bu parçanın bulut ve yıldırım şekilleri ile çevrelenmiş 2 göz ile süslendiğini keşfettiler.

Aynı zamanda, yağmacılar tarafından mezara ulaşmak için kazılan 26 kuyunun bir tanesinde mezar soyguncularından birine ait olduğu düşünlen bir iskelet de keşfedildiği belirtildi. Ancak bu kişiye dair henüz hiçbir bilgi bulunmuyor.

Tarihe Gömülmüş Bir Oyun

Oyun zarının 12 yüzü, “damga alfabesi” olarak bilinen eski tip bir Çin yazısıyla 1’den 6’ya kadar numaralandırılmış. Zarın üstünde her numaradan 2 tane bulunmakla birlikte, zarın 2 yüzünün boş olduğu görülüyor.

Bulunan eserlerin, “bo” denilen, bazen “liubo” olarak da adlandırılan bir masa oyununa ait olduğu düşünülüyor. Bo oyunu üzerine çalışan araştırmacılar, oyunun nasıl oynandığına dair kesin bilgilere sahip olmadıklarını belirtiyorlar. Yaklaşık 1.500 yıl önce, insanların bu oyunu oynamayı bıraktığı biliniyor ve kuralların oynandığı süre içerisinde değişmiş olabileceği ifade ediliyor.

Bununla birlikte, yaklaşık 2.200 yıl önce Song Yu isimli bir adam tarafından yazılan şiirde oyun hakkında ufak bilgiler yer aldığı görülüyor:

“Daha sonra, bambu zar ve fildişi taşlarla, Liu Bo oyunu başladı; herkes yerini aldı; birlikte ilerlediler; sertçe birbirlerini tehdit ettiler. Taşlar kral oldu ve puanlar ikiye katlandı. “Beyaz 5!” bağırışları yükseldi.” (David Hawkes’ın çevirisine dayanmaktadır.)

Devasa Mezar

Masa oyunun bulunduğu bu mezarın içerisinde, mezar odasına inmek için kullanılan bir merdivene çıkan 2 büyük rampa bulunuyor. Mezarın hemen yanında, ölmüş kişilerin mezar eşyalarını koymak için kullanılan 5 çukur yer aldığı görülüyor. Arkeologlar, neredeyse 100 metre uzunluğundaki bu mezarın, eski çağlarda, bugün yıkılmış olan bir höyük ile örtülü olduğunu belirtiyorlar.

Mezarın inşa edildiği dönemde, Çin’in birbiriyle savaşan birden fazla devlete bölündüğünü belirten arkeologlar, bu mezarın Qi devletinin aristokratlarını gömmek için inşa edildiğine inanıyorlar.

Qi devleti, MÖ. 221 yılına kadar, yani Qin devletinin hükümdarı Çin Şi Huang tarafından fethedilene dek varlığını sürdürdü. Daha sonrasında, Çin Şi Huang yavaş yavaş diğer devletleri de fethederek hanedanlığına dahil ederek bütün Çin devletlerini birleştirdi ve Çin Şi Huang ülkenin ilk imparatoru oldu.

Arkeologlar, mezarın büyüklüğüne rağmen, tamamının soyulduğunu belirtiyorlar: “Tabutun bulunduğu odanın neredeyse tamamı kazılarak dışarı çıkartılmış ve mezar bu süreçlerde oldukça zarar görmüş.”

Kaynak: Arkeofili, Livescience