Türkçe Oyun Oynamamızı Sağlayan Locpick Firmasıyla Lokalizasyonu Konuştuk
Son yıllarda Türkçe destekli çok güzel oyunlar yayınlanmaya başlandı. Kimisi Türkçe seslendirme ile çoğu ile Türkçe altyazı ile ülkemiz oyuncularına sunuluyor. Bu da bir yandan oyun zevkimizi arttırırken bir yandan da yabancı dil bilmeyen oyuncuları daha da mutlu ediyor haliyle. Tabii ülkemiz oyuncularının firmalar tarafından ciddiye alındığını görmek de ayrı hoşumuza gidiyor.
Bu işi ülkemizde en iyi yapan firmalardan birisi olan Locpick ile oyunları Türkçeleştirme olayını biraz konuştuk.
Locpick firmasının kurucu ortağı Ali Barutçuoğlu‘na sadece Türkçeleştirme değil, oyun lokalizasyonu ve bu işin nasıl yapıldığını sorduk.
1) Kendinizden ve Locpick’ten biraz bahseder misiniz? Sadece oyun lokalizasyonu mu yapıyorsunuz?
5 yaşımda doğum günü hediyesi olarak alınan ilk PC’m, 4 renk gösterebilen monitörüm ve birkaç 5.25 disket ile beraber bilgisayar ve oyun hayatım başladı. Robert Kolej’den mezun olduktan sonra Amerika’da ve İngiltere’de müzik ve bilgisayar bilimleri eğitimi aldım. Türkiye’ye döndükten sonra hem müzisyen olarak müzik, film ve dizi sektörlerinde, hem de çevirmen ve akademisyen olarak uzun yıllar çalıştım. Geçtiğimiz yıl ise artık zamanının geldiğini düşünerek çocukluğumdan beri hayatımın önemli bir parçası olan oyunlarla ilgili bir girişimde bulunmaya karar verdik ve Locpick’i kurduk.
Locpick ekibi olarak en iyi bildiğimiz şeylere odaklanıyoruz: Oyun lokalizasyonu (yerelleştirmesi), oyun müzikleri, oyun sesleri ve seslendirme. Bu hizmetlerin birine veya birkaçına ihtiyaç duyan yerli ve yabancı oyun geliştirici ekiplerle birlikte çalışıyoruz.
2) Biliyorum ki fantastik oyunlar ilginizi çekiyor. Şimdiye kadar hangi oyunlarla çalıştınız?
Fantastik oyunlar gerçekten kişisel olarak en çok ilgimizi çeken türler arasında ve şansımıza üzerinde çalıştığımız oyunların birçoğu bu türde.
Riot Games yerelleştirme ekibiyle birlikte League of Legends üzerinde çalışmalar yürütüyoruz. Daha genç bir oyun olarak son zamanlarda yükselen MOBA Battlerite’ın lokalizasyonunu yapıyoruz. Bu arada Battlerite yakında F2P olacak; özellikle bu noktadan sonra Türkiye’deki popülerliğinin çok artacağını düşünüyoruz. Yine başka bir rekabetçi fantastik oyun olan Paladins’in lokalizasyon kontrolünü yapıyoruz. Daha farklı uçtan bir örnek vermek gerekirse ise, Lovecraft esintili gerilim oyunu Conarium’un Türkçe lokalizasyonunu Lovecraft üslubuna uygun bir şekilde gerçekleştirmek oldukça ilginç bir deneyim oldu
Ayrıca henüz piyasaya çıkmamış bazı yerli oyunların müzik, ses efekti ve seslendirme çalışmalarını gerçekleştirdik.
3) Lokalizasyon ile çeviri yapmak hep karıştırılır. Bu konuya önce bir açıklık getirsek.
Evet, biz de her fırsatta “düz çeviri” yapmadığımızı vurguluyoruz. :) Oyun lokalizasyonu, yani yerelleştirmesi, sadece o oyunun metinlerini kelimesi kelimesine çevirmek demek değil tabii.
Metinleri çevirirken, seslendirmeleri yaparken ve oyunun görsel ve işitsel diğer tüm öğelerini gözden geçirirken hiç aklımızdan çıkmayan bir temel amacımız var: Oyuncuların, sanki o oyun onların kendi ülkesinde, kendi ülkesinin insanları tarafından geliştirilmiş gibi hissetmelerini sağlamak. Bu yüzden çevirilerde ve seslendirmelerde yaratıcı olmamız, gerektiğinde metin yazarı gibi, gerektiğinde editör gibi düşünebilmemiz icap ediyor.
Bazen kültürel, sosyal, politik, dini vs. bağlamlardan dolayı uygun olmayacak veya oyuncuya anlamsız gelecek ifadeleri oyundan çıkarmamız da gerekebiliyor, ama bu noktalarda da oyunu renksizleştirmemek için çıkardığımız şeyin yerine hedef kültür için uygun yeni bir şey bulmamız çok önemli oluyor.
4) Ben de yıllarca lokalizasyon yaptım, bu işin zorluklarını biliyorum ama okuyucularımız için biraz anlatır mısınız?
Bence başarılı bir lokalizasyon uzmanı olabilmek için gerekli en önemli kriter, hem hedef dile ve kültüre, hem de kaynak dile ve kültüre, o ülkelerde doğmuş ve büyümüş insanlar kadar hâkim olabilmek. Bununla da bitmiyor, genel kültürünüz uçsuz bucaksız olmalı ve her gün yeni şeyler öğrenmeye çalışmalısınız, çünkü oyun geliştiricileri her konu hakkında oyun yapmaya ve dünya üzerinde akla gelebilecek her şeye atıfta bulunmaya bayılıyorlar. :)
Bir oyunda “Toil and Trouble” ifadesi geçtiğinde bunun Shakespeare’in Macbeth’inde geçen bir ifade olduğunu bilmeli ve bunu göz önünde bulundurarak çevirmelisiniz. Veya Amerika’da seksenlerde popüler olmuş bir çizgi filme gönderme olduğunda da bunu fark etmeli ve belki buna doksanlarda Türkiye’de popüler olmuş bir çizgi film repliğiyle karşılık bulmalısınız.
Örneğin geçenlerde bir karakterin “Girls Just Want to Have Fun” şarkısına gönderme içeren bir repliğini, biz “Çıtır Kızlar” şarkısına gönderme içeren bir replik ile karşıladık.
Başka bir örnek vermek gerekirse, bir yetenek adını “Big Bertha” veya “Büyük Bertha” olarak bırakırsanız, birçok oyuncu Big Bertha’nın 2. Dünya Savaşı’nda Almanya’nın kullandığı devasa bir top olduğunu bilmeyeceğinden onlara bu bir şey ifade etmez. Bunu “Şahi Topu” olarak yerelleştirirseniz o zaman ülkemizde daha çok kişiye bir anlam ifade eder.
5) Oyunlar Türkçe olsun diye bağıran azımsanamayacak bir kitle var. Oyunların Türkçeleştirilmesi tabii ki ülkede oyun satışlarının artması ile de olacak bir şey ama bu işin bir de teknik tarafı var. Lokalizasyonu nasıl yapıyorsunuz, biraz anlatır mısınız? Yani Not Defteri programını açıp yazılanları çevirmekten farklı olsa gerek.
Evet, yerelleştirmenin önemli bir kısmı düşünmek ve gerektiğinde ekip olarak aramızda tartışıp karar vermek olsa da, eninde sonunda hepimiz bilgisayar başına geçip yazmaya başlıyoruz ve bu noktada CAT Tool adı verilen Bilgisayar Destekli Çeviri programlarından faydalanıyoruz. Böylece her oyun için kendi veri tabanlarımızı ve terim kütüphanelerimizi oluşturabiliyoruz ve hatta oyun geliştiricisi firma daha önce kendi terim kütüphanesini oluşturduysa o kütüphaneden de faydalanabiliyoruz.
Burada yerli oyun geliştiricilerine verebileceğim tavsiye, oyununuz büyük de olsa küçük de olsa bir noktada farklı dillere yerelleştirileceğini varsayarak hareket etmeniz. Oyununuzu kodlarken tüm metinleri bir gün bir veri tabanına göre farklı diller için değiştirilebilecek şekilde girerseniz, yerelleştirme günü geldiğinde başınız ağrımaz ve dönüp tüm metinleri silip elle tekrar yazmak zorunda kalmazsınız. :)
6) Sırada başka hangi oyunlar var? Buradan oyuncuları da sevindirecek bir haber verebilir miyiz?
Gizlilik anlaşmalarımızdan dolayı oyun ismi veremiyoruz, ama şunu söyleyebiliriz: Gerek yurt dışı ve yurt içindeki fuarlara giderek, gerek yazışmalarımızla büyük küçük tüm yabancı firmaları oyunlarını Türkçeye yerelleştirmeye teşvik ediyoruz, onlara Türkiye’de ne kadar büyük bir oyuncu kitlesi olduğunu ve bu kitlenin Türkçe oyunlara aç olduğunu anlatıyoruz. Önümüzdeki yıllarda yabancı firmaların Türkiye’deki potansiyeli fark edeceklerine dair inancımız tam. Bu noktada oyuncu arkadaşlarımızdan tek ricamız, kaliteli bir şekilde Türkçeye yerelleştirilmiş daha çok oyun görmek istiyorlarsa korsan oyundan uzak durmaları, her fırsatta orijinal oyun satın almaları.
Biz de çalışmalarımıza son hız devam ederek hem yerli oyun geliştiricilerine destek olmaya, hem de daha çok yabancı oyunu yerelleştirerek ülkemizin oyuncularının oyunlardan aldığı zevki arttırmaya devam edeceğiz.
Hem bize zaman ayırdıkları hem de oyuncuların kafasındaki soru işaretlerini bir nebze olsun giderdikleri için Locpick’e teşekkür ediyoruz. Umarız daha fazla firma ülkemize yatırım yapar, Locpick’in yaptığı gibi başarılı işler de devam eder.
Daha fazla bilgi için sizi Locpick’in sitesine davet ediyoruz.
