Ulfberht Kılıçları ve Tarihi

8 – 11. yüzyıllar arasında geçen Viking Çağı sırasında, savaş alanlarında adeta bir yıldız gibi kendisinden bahsettiren Ulfberht isimli bir kılıç türü vardı.

Ulfberht; Roma lejyonlarının kullandığı klasik Spatha kılıçlarının benzeri olan 4-7 yüzyılları arasındaki Germen göçleri sırasında sıkça rastlanan Germen göç dönemi kılıçlarına yakın bir görünümdedir.

Savaş alanında sağladığı güç, çeviklik ve esneklik avantajlarının yanı sıra, yapılışı ve kullanılan materyali de çok fazla emek ve zaman gerektirdiği için pahalı bir kılıç olan Ulfberth’i zengin ya da ünlü savaşçılar tarafından taşındığı düşünülmektedir. Zira gerçek Ulfberthlere savaşçıların höyüklerinde daha çok rastlanmıştır.

Kılıca, araştırmacılar tarafından bu ismin verilme nedeni; rastlanılan tüm Ulfberht kılıçlarının üzerinde Latin harfleriyle “+VLFBERH+T” yazmasından kaynaklanıyor. Araştırmacılar bu ismin; kılıcı yapan demirci veya demirci topluluğuna, ailesine ait olabileceği gibi bir bölge ismi ya da güç simgesi olabileceğini düşünüyorlar. Kelime anlamı olarak ise Ulfberht, Eski Viking dilinde kurt anlamına gelen “Ulf” ile Eski Germen ve Sakson dillerinde ışık, parlak, parlayan anlamındaki” beraht”ın birleşiminden oluşmaktadır.

Fakat kılıcın üzerindeki bu kelimenin ufak bir hilesi bulunmaktadır. Araştırmacılar şu ana kadar incelediği yaklaşık 170’e yakın kılıçtan çoğunun gerçek Ulfberht kılıçlarıyla aynı kalitede olmadığını görmüşler. Gerçek Ulfberhtlerin üzerindeki yazıda “+” simgesi “T”den önce gelmektedir. Sahte Ulfberhtlerde ise bu simge “T” harfinden sonra yer alır. Bu durum, tıpkı günümüzde meşhur markalar taklit edilirken isimlerinin yanlış yazılmasındaki kastı andırmaktadır. Bu sebepten dolayı da bazı araştırmacılar, Ulfberht isminin o dönemide meşhur olmuş bir kılıç markası ya da kalite çeşidi olma ihtimali üzerinde durmaktadırlar.

Ulfberht’i diğer kılıçlardan ayıran özelliklerinin en başında çeliğinin benzersiz kalitesi gelir. Kullanılan çelik, Ortaçağ döneminde silah yapımında kullanılan çeliğin neredeyse 3 katı daha kalitelidir. Avrupa’da bu kadar kaliteli bir çeliğin üretilmesi neredeyse Sanayi Devrimine dönemine kadar rastlanılmamıştır.

Çelik; silah olarak kullanılmak için tek başına yeterli derecede sağlam bir materyal olamayan demirin kömürle yüksek ısılarda eritilerek karıştırılmış haline denir. Karıştırma sırasında, çeliğin içerisinde maden filizi olarak çıkarılan demirin kömürle karıştırılırma safhasında iken ufak slag adı verilen çizgiler oluşmaktaydı. Bu slagların oluşmaması için bu karışımın 3000 dereceye yakın bir sıcaklıkta eritilmesi gerekmektedir. O dönemlerde Avrupa’da bu kadar sıcaklık üretebilecek bir demircilik teknolojisi olmadığından dolayı, üzerinde neredeyse hiç slag rastlanılmayan Ulfberht kılıçlarının çeliğinin nereden temin edildiği büyük bir merak uyandırmıştır.

Asya ve Orta Doğu civarında bu kaliteye yakın olarak Şam çeliğine rastlanılmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda Ulfberhtlerin dövüleceği çeliğin külçelerinin de yine Şam çeliği gibi Afganistan ve Iran dolaylarından elde edildiği düşünülmektedir. Aynı dönemdeki Volga ticaret yolu kalıntıları da Viking tüccarlarının bu çeliği bu kadar uzak mesafelerden getirilebildiğini bize kanıtlamaktadır.

11. yüzyıl civarlarında Rusların Volga ticaret yolunu engellemeleri nedeniyle Vikinglerin bu kaliteli çeliğe ulaşabilmeleri neredeyse imkansız hale gelmiştir. Böylece sahte Ulfberhtlerin varlığı artarak gerçek Ulfberhtlerin yavaş yavaş ortadan yok olmasına sebep olmuştur.