Moria kapılarındaki Elfçe yazıt, Yüzüklerin Efendisi‘nde Elfler ve Cüceler arasındaki ilişkinin kökenine ışık tutuyor.
Peter Jackson‘ın Yüzüklerin Efendisi film üçlemesi birçok karakter, alt kurgu ve arka plan hikayesini içeriyordu. Yine de J.R.R. Tolkien‘ın orijinal destanından birçok hikaye filmlerden çıkarılmıştı. Tolkien‘ın kitaplarından uyarlanan Yüzüklerin Efendisi, yazarın 1937 yılında yayınlanan çocuk romanı Hobbit‘in genişletilmiş bir devamıydı. Hikaye bildiğiniz gibi, dünyayı fethetmek için tek yüzüğü tasarlayan Sauron‘u durdurmaya yönelik destansı bir macerayı anlatıyor.
Orta Dünya‘nın tüm halklarından oluşan bir grup savaşçı, yüzüğü sonsuza kadar yok etme göreviyle birlikte yola çıkar. Aslında romanlarda dünyanın kaderini küçük omuzlarında taşıyan dört hobbitin gözünden anlatılan macera, 2001‘deki Yüzük Kardeşliği‘nden başlayarak üç kez beyazperdeye geldi. Üçleme 178 dakika uzunluğunda olmasına rağmen Tolkien‘in arka plandaki hikayelerinin çoğu sıkıştırıldı. Sonuç olarak filmdeki bazı şeyler, örneğin Moria‘ya açılan kapıda olduğu gibi, yalnızca kitabı okuyanlar için anlamlıydı.
Söyle Dost ve Öyle Gir!
Yüzük Kardeşliği filminde grubumuz, Moria Dağları‘ndaki kestirme yola girdikleri sahnede parola isteyen devasa Durin Kapıları ile karşılaşmışlardı. Kapılar Cüceler tarafından yapılmış olsa da üzerlerindeki kutsal yazı Elfçeydi. Bilmecede “Söyle dost ve öyle gir” yazıyordu ve cevabı da Elf dilinde arkadaş anlamına gelen Mellon‘du.
Yüzük Kardeşliği filmi, Cücelerin yaşadığı dağa Elflerin erişebileceği bir kapının olmasının kaynağını asla açıklamadı gerçi Tolkien‘ın romanlarını okumayanlar için de pek anlam ifade etmemişti. Comic Book Resources’ta yer alan habere göre; bunun nedeni aslında çok basitti; Durin Kapıları’nın tarihi, İkinci Çağ‘da Elfler ve Cüceler arasındaki barış zamanına kadar uzanıyor. Yüzük Kardeşliği romanında, kapının iki yerleşim yeri – Moria Cüceleri ve Eregion Elfleri – arasındaki ayırıcı çizgi olduğu açıklanıyor. Aralarında husumet çıkmadan önce iki toplum müttefikti. Kapıdaki bilmece onların dostluğunu sembolize ediyordu ya da kitapta söylendiği gibi; “Farklı ırktan halklar arasında hatta Cüceler ve Elfler arasında bile yakın dostluğun olduğu günler daha mutlu günlerdi.”
İkinci Çağ süresince Dorian Kapıları genellikle açık tutulur veya en fazla tek bir koruma dışarıda konuşlandırılırdı. Kapıların kapalı olduğu zamanlarda, sadece bir Elf arkadaşın girmesine izin veriliyordu. Bu, bilmecenin neden “Söyle dost ve öyle gir” olduğunu açıklar, çünkü bir Elf’in kapıdan geçmek için yapması gereken tek şey doğru kelimeyi söylemek ve içeri girmekti. Yazıtın Elfçe yazılmış olmasının bir başka nedeni de Cücelerin bir özelliğinden kaynaklanıyordu. Khuzdul lisanları, yabancılarla paylaşmadıkları bir sırdı ve bu yüzden bunu herkese açık bir kapıda yazmalarına izin verilmezdi. Bu nedenle, Moria‘nın şifresinin Elfçe olması seçimi, hem iki halk arasındaki dostluğu hem de Cüce kültürünü yansıtıyor.
