Phil Collins’in Gücü Adına – En Yakın Arkadaşımın Şeytan Çıkarma Ayini İncelemesi
1982 senesi. Abby Rivers, bulduğu her fırsatta sinema salonuna, E.T. izlemeye gidiyordu. Onuncu yaş günü için E.T. temalı bir doğum günü partisi hazırlamış ve tüm sınıf arkadaşlarını davet etmişti. Ne yazık ki partisine gelen tek kişi daha önce E.T.’yi hiç izlemeyen Gretchen olacaktı. Hayatının son anına kadar en iyi arkadaşı olacak olan Gretchen. 1988 senesinde içine şeytan girecek olan Gretchen…
IKEA kataloğu tasarımı ile dikkat çeken Horrorstör romanında korku ve komedi türlerini harmanlayan Grady Hendrix, bu kez yalnızca korku türündeki romanı ile karşımızda. Tüylerinizi diken diken edecek bir hikaye, 80’ler nostaljisi, pek çok popüler kültür göndermesi ve iki kadının birbirine duyduğu sevgiyle dolu bir roman okumak isterseniz En Yakın Arkadaşımın Şeytan Çıkarma Ayini, aradığınız kitap olabilir. Hendrix’in 2016 yılında basılan En Yakın Arkadaşımın Şeytan Çıkarma Ayini romanı, İthaki Yayınları tarafından dilimize kazandırıldı. Dilerseniz bu yazıyı okurken kitabın içindeki şarkılardan oluşturulan listeyi de dinleyebilirsiniz.
Yetişin Ah Dostlar Ben Yanıyorum
1988 senesi. Abby ve Gretchen yıllardır birbirlerinin en yakın arkadaşı. Margaret ve Glee’nin de dahil olduğu eğlenceli bir arkadaş grupları var. Margaret’ın çiftliğine yüzmeye gittikleri günün akşamında yaşanacak beklenmedik olaylar, dört genç kızın hayatını mahvedecekti. Kızlar o akşam ilk kez uyuşturucu kullanmış, uyuşturucunun etkisini göstermesi için saatlerce beklemişlerdi. Bu durumdan sıkılan Gretchen’ın kendini denizin soğuk sularına atmaya karar vermesiyle belalar başladı.
“Sesler duyuyorum. Bana bir şeyler söylüyorlar. Beni rahat bırakmıyorlar. Birisi sürekli kulağıma fısıldıyor.”
Denize girdikten sonra birkaç saat boyunca haber alamadıkları Gretchen, bambaşka biri olarak aralarına döndü. Ailesinin sözünden çıkmayan ve herkese karşı kibar davranan Gretchen’da gözle görülür bir değişim başladı. Artık aksi ve sinirli bir insandı, üstelik bulunduğu her yerde tuhaf olaylar peşinden geliyordu. Abby, Gretchen’daki değişimi fark eden ve onunla iletişim kurmaya çalışan tek kişiydi. Arkadaşındaki tuhaflığın elbette ki farkındaydı fakat uyuşturucunun ve ailesinin uyguladığı baskının sonucu olduğunu düşünüyordu.
Abby, arkadaşının o gece tecavüze uğradığını düşünüyordu. Bu durum, Gretchen’ın tuhaf davranışlarının çoğunu açıklamaya yetiyordu. Gretchen yaşadığı olayın şokunu atlatamamıştı ve travmayı tekrar tekrar zihninde canlandırırken kendine ve çevresine zarar veriyordu. Grady Hendrix, kitabın çoğu bölümünde 80’li yılların Amerikan toplumuna da ayna tutuyor. Gretchen Lang, varlıklı ve dindar bir aileden geliyor. Lang ailesi, kasabanın zengin kesiminde yaşıyor ve dışarıya karşı çizdikleri imajı hiç kimsenin bozmasına izin vermiyor. Abby, en yakın arkadaşının tecavüze uğradığını haykırsa da Lang ailesi bu konunun üzerinde durmak istemiyor. Çünkü hiç kimse ve hiçbir şey onların mükemmel aile tablosuna zarar veremez. Bu durum yalnızca Lang ailesi için geçerli değil. Charleston kasabasının tamamı böyle insanlardan oluşuyor.
Charleston’da yetişkin olarak anılmanız için ehliyet almanıza veya liseden mezun olmanıza gerek yok. Eğer bir gün, komşunuzun sarhoş bir şekilde araba kullanmasını göz ardı ederseniz yetişkin olursunuz. Bir tacizciyi şikayet etmek yerine kasabaya yeni çöp kutuları yerleştirilmesini talep ederseniz yetişkin olursunuz. Charleston’da yetişkin olduğunuz gün, kötü şeylerin daha az ilgi çektiğini öğrendiğiniz gündür.
Roman boyunca Abby’nin hem toplum baskısıyla hem de bir şeytanla savaşına tanıklık ediyoruz. Romandaki diyaloglar çoğu zaman rahatsız edici ve basit cümlelerden oluşuyor. Ama ana karakterlerin lise öğrencisi olduklarını göz önüne aldığımızda diyalogların yazılabilecek en iyi şekilde yazıldığı konusunda ortak karara varabiliriz. Hendrix, 16 yaşındaki çocukların eğlencelerini, üzüntülerini, dertlerini ve sevinçlerini gayet doğal bir şekilde “hepimiz bu yollardan geçtik” dercesine anlatıyor. Sona yaklaştıkça artan gerilimse sayfaları çevirmemiz konusunda bizi teşvik ediyor. Roman boyunca gerildiğim ve hatta iğrendiğim bölümler oldu fakat korktuğum bir bölüm kesinlikle olmadı. Dolayısıyla korku romanı diye elime aldığım kitabın beni korkutmaması hanesine bir eksi atmama neden oluyor.
Ah Popüler Kültür, Seni Başımıza Nereden Gönderdiler
Popüler kültür hakkında olumsuz bir şeyler söyleyecekmiş gibi başlasam da popüler kültürün köpeği olmuşuz, ne diyebilirim ki… Hendrix de popüler kültür ögelerini kitabında çokça kullanmış. Öyle ki, kitaptaki her bölümün adı 80’lerin popüler şarkılarından geliyor. Merakla beklediğimiz şeytan çıkarma ayini de Phil Collins, Madonna, Tommy Cox gibi dönemin parlayan yıldızlarından güç alarak gerçekleştiriliyor. Ayrıca 80’li yılların ünlü film ve televizyon programları da kitabın akışını şekillendirecek kadar önemli bir yere sahip. Roman, son dönemlerin çok konuşulan dizisi Stranger Things ile de anılıyor. Stranger Things’in de 80’li yıllarda geçmesi ve karanlık olayları işlemesi iki eserin birbirini anımsatmasını sağlıyor. Benzer temalar kullanılsa da iki eser arasında pek çok fark var. Stranger Things’i severek izleyenler bu kitaba da bir şans verebilir.
Roman, klişe bir sonla bitse de içimizi ısıtmayı bir şekilde başarıyor. Özellikle son bölümünde Gretchen ve Abby’nin arasındaki ilişki, Black Mirror’ın ‘San Junipero’ bölümünü fazlasıyla anımsatıyor. Bunun yanı sıra feminist bir bakış açısıyla sona ermesi de hanesine bir artı eklememi sağlıyor. Büyümenin getirdiği hüznü etkili bir şekilde işlemesi, başarılı kapak ve ayraç tasarımı için de birer artı vererek üç evet ile uğurluyorum.
Çevirisini Barış Tanyeri’nin, editörlüğünü ise Alican Saygı Ortanca’nın üstlendiği En Yakın Arkadaşımın Şeytan Çıkarma Ayini romanını tüm kitapçılarda bulabilirsiniz.
