Hikaye Anlatmayı Seven Karakterlerin Hikayesi – Yenisey İncelemesi

Bilge Ozan Kıran, Yenisey romanında Türk Mitolojisi’nden esinlenen bir macera anlatıyor bizlere. Sunay ile Kunter’in tutkulu yolculuğu bir FRP macerası dinliyormuşuz gibi bir tat bırakıyor.

Hiç FRP oynanan bir mekana girip “azıcık dinleyeyim şu oyunu, birazdan giderim” dediğiniz oldu mu? Genelde saatler su gibi akıp gider öyle anlarda. İşte Yenisey de öyle ortasından dinlemeye başladığımız bir FRP oyunu gibi. Zira hikaye bir varmış bir yokmuş diye bize dünyayı ve karakterleri tanıtarak başlamıyor. Direkt aksiyonun içinde buluyoruz kendimizi.

Kahraman, güzel kız, çekilen kılıçlar, yolculuk, “dum dum dum” diye yankılanan davullar... Böyle bir macera görünce tanıdık sularda olduğumuzu da biliyoruz. Ve maceracı ruhumuz uyanıyor, romana kaptırıyoruz kendimizi. Yolculuk boyunca da Türk Mitoloji’sinden birçok efsaneyle karşılaşıyor ya da tanışıyoruz. Ve o FRP oyunu dinleme hissi yolculuk boyunca bize eşlik ediyor. Zaten bu bir FRP oyunu olsaydı masada serili duracak harita da romanın ilk sayfasında karşımıza çıkıyor.

Kısacası, Yenisey Türk Mitolojisi hakkında oyun oynatan bir Oyun Yöneticisi’nin (GM) oyununu seyirci olarak izlemeye benziyor. Bu açıdan da bence eğlenceli olmuş.

Daha önce sizlere Bilge Ozan Kıran’ın Galata Ejderhası romanından bahsetmiştik. Bir Ejderha saldırısı sırasında babasından ayrı düşen küçük ve cesur Ela ile kedisi Limon’un yaşadıklarını anlatıyordu o roman. Fantastik türde olsa da aslen bir çocuk kitabıydı. Fakat yazar bu yeni romanında yetişkinlere hitap ediyor.

O epik fantezi türünde bir hikaye anlatıyor ama karakterleri ayıplı hikayeleri tercih ediyor.

Genel Tanıtım ve Alıntılar

Yenisey asıl Yama Kağan ve Göl Tanrıçası mitine odaklanan bir hikaye. Fakat yer yer diğer efsanelerden parçalara da denk gelme şansımız oluyor.

İkisi birlikte yosun tutmuş bir kayanın ardına sindiler. Leş yiyicilerin sesleri eşliğinde kafalarını uzattıklarında manzaranın korkunçluğu karşısında afallamışlardı. “Umay adına!” Kunter’in şahin başlı büyük kılıcı, yoktan var olmuş gibi elinde belirdi. Kara kızıl bir göl ve içinde dağınık yatan onlarca ceset… Sunay, yayını çekerek alana girdi. Alp de arkasını kollayarak peşinden geldi. Çizmeleri, paçavraya dönmüş vücutlar arasında kayboluyordu. Kara kargalar ve akbabalar av için didişiyorlardı. İkiliyi görünce istemeden de olsa biraz uzağa kaçtılar. Fakat tombul bir tanesi, altındaki cesedi dişlemeye devam ediyordu. Sunay’ı fark edince kafasını derin bir hırıltıyla kaldırdı. Kunter irkilip sert bir küfürle kılıcını doğrultunca, iye bir işaretle onu durdurdu. Karşılarındaki ucube varlık, bir kuş değildi. Arı gibi kanatları olan bir cüceye benziyordu. Bir cüce kadına… Kapkara demir başlığı yüzünü örtmüş, sadece iğnelere benzeyen korkunç kanlı dişleri görünüyordu. Sunay “Kara Hanım…” diye seslenince ona doğru çatal dilini uzatıp tısladı. Kanatları birden hareketlendi. Cesetten sertçe kopardığı gözü kollarına alarak hızla uçtu ve küçük bir oyuğa girdi.

sayfa 19

Su, orman ve dağ iyelerinin yanısıra güzel hikayeleri dinlemeyi seven yol iyeleri gibi daha arka planda kalan varlıklarla karşılaşıyor kahramanlarımız. Kan içici Upir’lerden ormanın koruyucusu Arçura’ya, Körmös’lerden ölü yiyici periler olan Kara Hanımlar’a, efsanevi kanatlı at Tulpar’dan Çin Ejderhalarına, Üç Maral’dan büyülü Yeşim Taşı’na, yaşam ağacı Bay Terek’den şamanlara, cücelerden devlere birçok mitolojik unsur da yine hikayede yer alıyor.

Kitabın konusu ise şöyle:

Aşina ve Molgon sınırında sular kaynamaktadır. Kutsal Şar Gölü’nde bir grup Aşinalı katledilir. Yama Kağan’ın casusu ve bir su iyesi olan Sunay, katliamı araştırmak üzere Alp Kunter ile birlikte sınırı geçerler. Ormanda tuhaf olaylarla ve yaratıklarla karşılaşırlar, Erlik Han’ın kara ruhları birer birer ortaya çıkmaktadır.

Bu esnada Yama Kağan’ın kızı Esenbike, bir kara şamanın yardımıyla Atalar Suyu’na girerek babasının ve Göl Tanrıçası’nın gizemli geçmişine yolculuk yapar. Büyülü su, bir sürü gerçekle birlikte büyük bir gücü ortaya çıkartır. Gölgeler büyüyüp savaş davulları çalarken herkes bu gücün peşine düşer. Çünkü gelecek suya bağlıdır ve suyu kontrol eden, Yenisey dünyasını da kontrol edecektir.

Yenisey – Detaylar

Öncelikle Yenisey romanını kitapçılarda bulamayacağınızı söylemek gerek. Zira Bilge Ozan Kıran hikayelerini Doğrudan Yayıncılık ile yayınlıyor. Yani kitabı yalnızca Kitapyurdu üzerinden sipariş edebilirsiniz.

Roman fantastik macera sevenleri ve Türk Mitolojisi ile Asya folklorüne ilgi duyan okurları hedefliyor. Arka kapak tanıtımı da Türk Mitolojisi üzerine akademik çalışmalarıyla ünlü olan ve Türk Mitolojisi Atlası‘nın da arka kapak yazısının sahibi olan Hayrettin İhsan Erkoç’un kaleminden çıkmış.

Kıran’a bu hikayesine ilham veren eserleri sorduğumuzda benim de hayranı olduğum Kadim Kanunlar Serisi‘ni saymadan geçmiyor. Ayrıca tabii ki Türk Mitolojisi Atlası sebebiyle bugünlerde çok konuştuğumuz Bartu Bölükbaşı‘nın Gesar romanı da Kıran’ı çok etkilemiş. Ancak asıl ilham kaynağı olarak Hayrettin İhsan Erkoç‘un Yama Kağan başta olmak üzere akademik araştırmalarını gösteriyor. Hemen ardından Ahmet Taşağıl‘ın kitaplarının öneminden bahsediyor. Yaşar Çoruhlu ve Bahaeddin Ögel‘in araştırmalarının da çok değerli olduğunu vurguluyor. Bunlara Maaday Kara Destanı‘nı ekliyor. Kendisine ilham veren onca ustayı andıktan sonra listesini Altai Kai, Yat-Kha, Faun, Heilung ve Wardruna gibi folk müzik grupları ile noktalıyor.

Bu arada romanının sonunda bir sözlük olduğunu da eklemeden geçmeyeyim. Şahsen ben romanların sonunda sözlük, karakter hatırlatmaları gibi ekler görünce çok mutlu oluyorum. Yazar da romandaki kelimelere aşina olmayan okurları için böyle bir güzellik yapmayı ihmal etmemiş. Kısacası Türk Mitolojisi’ne aşina değilim diye korkmayın. Dilerseniz ilk adımınızı bu maceraya atın.