ORC Lisansı İlk Taslağı Yayınlandı, Basic Roleplaying ORC’la Çıktı

Paizo, sektörün önde gelen diğer şirketleriyle birleşip, OGL’e rakip olacak Open RPG Content (ORC) License adında yeni bir açık oyun lisansı çıkaracağını duyurmuştu. ORC, ilk meyvelerini vermeye başladı.

Zaman ne çabuk geçiyor değil mi? FRP camiasını kökünden sallayan Open Gaming License (OGL) fiyaskosunun üstünden üç ay geçti bile. Bu sürecin sonunda, Wizards of the Coast, OGL’de değişiklik fikrinden geri adım atmıştı. Ancak kaybedilen güvenin geri dönüşü olmuyor. Pathfinder RPG’nin yapımcısı Paizo, sektörün önde gelen diğer şirketleriyle birleşip, OGL’e rakip olacak Open RPG Content (ORC) License adında yeni bir açık oyun lisansı çıkaracağını duyurmuştu. ORC, ilk meyvelerini vermeye başladı. Paizo, ORC lisansının ilk taslağınu kamuoyuna sundu. Dahası, Call of Cthulhu ve RuneQuest‘in yaratıcısı Chaosium, Basic Roleplaying sisteminin ORC’la çıktığını duyurdu.

ORC Lisansı İlk Taslağı, OGL Ama Daha Kalıcı

ORC Lisansı, Paizo tarafından ilk duyurulduğunda büyük ilgi görmüştü. Paizo, OGL’in Wizards’ın kontrolünde olduğu gibi ORC’u kontrol etmeyeceklerini söylemişti. Lisansı beraber çalıştıkları Azora Law hukuk şirketi tarafından tasarlıyor. Azora Law, daha sonra lisansı tarafsız bir organizasyona teslim edeceğini söylemişti. Şubat ayında Azora Law, ORC lisansını oluşturmaya başladı. 7 Nisan 2023’te ise ORC lisansının halka açık ilk taslağı yayınlandı.

Eğer hukuki detaylar ilginizi çekiyorsa, taslağa buradan ulaşabilirsiniz. Paizo, lisansın içeriğini basit bir dille açıklayan bir SSS (Sıkça Sorulan Sorular) dökümanı yayınladı.

Lisans hakkında benim ilk izlenimimi söyleyeyim. ORC’un dili, OGL’e göre daha karışık, ama genel içeriği OGL v1.0a’dan çok da farklı değil. Tıpkı OGL’de olduğu gibi, oyun mekanikleri ORC Content adıyla açık içerik sayılıyor. Ancak telif hakkınızı korumak istediğiniz içerikleri Product Identity olarak belirtebiliyorsunuz. Product Identity’niz, herkesin kullanımına açılmıyor. ORC’un OGL’den en büyük farkı, lisansın kalıcı ve geri alınamaz olduğunun üstünün bolca çizilmesi. Azora Law, lisansın “geri alınamaz” (irrevocable) olduğunu belirtmekle kalmamış. Hatırlarsanız Wizards, OGL’i değiştirirken “2000 yılında NFT’leri ve VTT’leri tahmin edemezdik” bahanesini öne sürmüştü. ORC lisansı, aksine “Bu lisans, şu anda varolan ve ileride yaratılacak bütün medya ve formatlarda geçerlidir” maddesini içeriyor. Lisans, Wizards’ın diğer endişesi olan “Ya birisi OGL ile nefret söylemi yaparsa?” sorununu da pas geçiyor. ORC lisansının bu taslağı, lisansın iptali için hiçbir ahlaki sebep sunmuyor. İfade özgürlüğü, marka itibarından daha önemli görülmüş diyebiliriz.

ORC Lisansı Bağımsız, Bir Nüsha ABD Meclisi’nde

ORC Lisansı ilk taslağı, “Lisansın sahibi ve koruyucusu kim olacak?” sorusuna da cevap veriyor. Lisans ilk tanıtıldığında, Paizo, Wizards’ın OGL üstündeki kontrolünün aksine, kendilerinin ORC lisansının sahibi olmayacağını söylemişt. Bu plana göre lisans ilk çıktığında telifi Azora Law’da olacaktı. Azora Law daha sonra lisansın kontrolünü Free Software Foundation benzeri “açık oyun” ideallerini koruyacak bir kuruma teslim edecekti.

Görünüşe göre bu planda istedikleri gibi ilerleyememişler. Paizo ve Azora Law, ORC SSS belgesinde lisansın hiçbir kurumun kontrolünde olmayacağını söylüyorlar. Bunun için verdikleri gerekçe de şu:

“Hiçbir ana kurumun olmaması bizim için önemli. İnsanların kontrol ettiği her kurum siyasileşebilir, ele geçirilebilir ya da yozlaşabilir. ORC Lisansı, sağlamlığını güncelleme ve değiştirme gücünün olmamasından alıyor. Halihazırda varolan bir ORC lisansını değiştirmeye veya lisansı alan veya veren birine yeni şartlar dayatılmasına izin verilemez. Gelecekte birisi yeni bir lisans sunmak isterse bunu yapmakta özgürler.”

Kısacası, Paizo Wizards’ın aksine lisansın sahibi olarak görünmek istemiyor. Lisansın tarafsızlığını sağlamlaştırmak için de (nispeten sembolik) bir hamle yapmışlar. Lisansın nihai halini, Azora Law’un telifiyle ABD Kongre Kütüphanesi’ne kaydedecekler. Böylece lisansın değiştirilemez metni, tarafsız bir kurumun kütüphanesinde duruyor olacak. Azora Law, ismen lisansın telif sahibi olarak gözükse de, yine lisans metni içerisinde bu telif hakkının getirdiği çoğu hakkı kullanmaktan feraget ettiklerini açıklıyorlar. Kısacası lisansın Azora Law’da telifli olması da aslında lisansın değişmesini engellemek için.

ORC Lisanslı İlk Taslağı Yanında İlk Ürün Çıktı: Basic Roleplaying

ORC lisansı henüz taslak aşamasında. Ancak Chaosium, lisansı kullanan ilk FRP kitabını yayımladı bile. D&D kadar eski bir FRP sistemi olan Call of Cthulhu’nun (CoC) yaratıcısı Chaosium, CoC dışında Runequest gibi farklı sistemlerin temelini oluşturan Basic Roleplaying: The Universal Game Engine sistemini, ORC lisansı ilk taslağı ile aynı gün yayımladı.

Basic Roleplaying, farklı konularda becerinizin yüzdelik oranlarla belirtildiği bir sistem. Oyunun ana mekanizması da, bir şey yapmak istediğinizde 1d100 atıp konuyla alakalı becerenizin yüzdesine denk veya aşağıda bir sayı getirmeye çalışmak. Bu sistem, 1978 yılından beri RuneQuest, 1981 yılından beri de Call of Cthulhu sisteminde kullanılıyor. Ancak bu iki oyunun aksine, Basic Roleplaying’in biraz daha sade bir sistem olduğunun altını çizelim. Call of Cthulhu’yu Call of Cthulhu yapan akıl sağlığı (sanity) puanı gibi mekanikler, Basic Roleplaying’e dahil değil. Chaosium’un, ana oyunları yerine oyunlarının temel mekaniklerinin basitleştirilmiş bir hali olan sistemi ORC’a dahil etmesi de biraz düşündürücü.

ORC Çağı Başlıyor!

Basic Roleplaying sisteminin yayınlanmasıyla beraber, ORC lisansını kullanan ilk sistem çıktı. ORC girişiminin öncüsü olan Paizo’nun Pathfinder 2E ve Starfinder’ı yakında ORC’la çıkaracağını tahmin edebiliriz. Kobold Press, 5E benzeri sistemi Tales of the Valiant‘ı (eski adıyla Project Black Flag) ilk duyurduğunda ORC lisansıyla çıkacağını söylemişti. Ancak projenin yeni duyurusu sistemin açık ve geri alınamaz bir lisansla çıkacağını söylese de, duyuruda ORC’un adı geçmiyor. Bir başka 5E benzeri sistem olan Level Up: Advanced 5th Edition’ı çıkartan EN Publishing, şu anda Level Up’ı OGL ve Creative Commons lisansıyla yayınadlı. EN Publishing, ORC lisansı resmileştiğinde bu lisansla da çıkacaklarını duyurmuştu.

ORC lisansı, ilk taslağı çıkarmış olsa da, ne kadar başarılı olduğu önümüzdeki günlerde belli olacak. Paizo’nun umudu, mevzunun şu sonuca ulaşması: OGL’in çağı sona erdi, ORC’un zamanı geldi!