Tolkien’in Durin Kapısı’ndaki İncil Göndermeleri

Bu sabah oturmuş aklımda bir anda bir şey çaktı. Durin Kapıları olarak da bilinen Moria’nın batı kapısı hakkında bazı semboller beynimi yaktı ve bunları sizlerle de paylaşmak istedim.

Tolkien’in koyu katolik ve İncil’den çokça esinlenen (Melkor’un Arda’ya gönderilmesi = Şeytanın yeryüzüne gönderilmesi gibi) bir yazar olduğunu biliyoruz. Yıllar önce okuduğum Finding God in The Lord of the Rings kitabı, Yüzüklerin Efendisi’ne dair alegorik imgeler üzerine çokça düşünmeme sebep olmuştu. Semavi kitapları da daha önce okuduğum için pek çok şey belirmişti aklımda.

Bu sabah aklıma gelen bir teoriyi de sizlerle paylaşmak istedim. Hiçbir fikrin doğru olduğunu teyit edemem, sadece aklıma gelen ve bana mantıklı gelen düşünceleri kaleme aldım.

Bunlar, Vahiy kitabında (Book of Revelation) geçen 7 kutsal kilise! Yedi sayısı, İncil’de kutsal sayı olarak geçer ve mükemmellik veya tamamlanmayı sembolize eder.

Bu kiliselerin her birisi baş melekler tarafından korunuyor ve her bir melek ve kilise, yıldız olarak tarif ediliyor. Seven Stars deniyor.

İsa, Lord olarak nitelendiriliyor. “Jesus is Lord” diye geçer İncil’de.

Ayrıca İsa’nın gelişi de Kuzey Yıldızı (Star of Bethlehem) tarafından müjdelenmiştir. Matta İncili’nde, İsa Mesih’in Beytüllahim’de Dünya’ya geldiği yerin üzerinde beliren ve bilge adamlara (Üç Kral olarak da geçer) onu bulması için beliren gizemli bir yıldızı anlatır.

Moria Madenleri’nin batı kapısına, yani Durin Kapıları’na bakınca da; Lord’u veya Tanrı’nın Krallığı’nı simgeleyen bir taç, 7 yıldız ve altta da Kuzey Yıldızı görülüyor. Yedi yıldız, belki cücelere verilen yedi yüzüğü temsil ediyor olabilir ama bununla ilgili hiçbir açıklama bulamadım.

Örsün üstündeki taç, Orta Dünya’da ne cüce ne de elf kralları tarafından takılan bir taç değil. Hatta Ortodoks krallarının taçlarını daha çok andırıyor. Yine de tanrının krallığı veya Lord İsa’yı sembolize ediyor olabilir.

Ayrıca kapıda iki ağaç görünüyor. Bu ağaçlar Valinor’un ağaçlarını temsilen konmuş olabilir ancak Valinor’un iki ağacı olan Laurelin (Altın Ağaç) ve Telperion (Gümüş Ağaç) aslında Cennet Bahçesi’ndeki iki ağacın tezahürü. Birisi Tree of Life (Yaşam Ağacı), diğeri de Tree of Knowledge of Good and Evil (Bilgelik Ağacı) – hani şu Adem ve Havva’ya meyvesini yemesi yasaklanan ağaç.

Örs ve çekiç ise, ateşten ve sudan (yani zorluklar ve kolaylıklar) geçerek insanın daha güçlü ve daha işe yarar bir hale gelmesini sağlayan demirci Tanrı’yı anlatıyor. Tıpkı bir metalin ateşte eritilip şekil verilip sonra daha güçlü ve işe yarar hale gelmesi gibi. İncil’de, “Tanrım bizi sınadın, bir gümüşün işlenmesi gibi bizi işledin. Ateşten ve sudan geçtik,” ibaresi var. Yine İncil’de, “Sizi şekillendirdim ama bir gümüş gibi değil. Sizi ızdırap fırını ile sınadım,” der. Demirci analojilerini incilde çok görürüz. Bu sembolün Durin’in sembolü olduğunu söyler Gimli.

Tabii Tolkien Ağaç ve Örs-Çekiç sembollerini sırasıyla elf ve cüceleri de tanımlamak için kullanıyor aynı zamanda.

Girişteki iki sütun, İncil’de geçen Süleyman Mabedi’nin girişindeki iki sütun olan Jakin ve Boaz sütunlarını simgeler. Bu sütunlar iç ve dış alemi birbirinden ayırır. Sütunların isimleri, “Kuvvetle (güç) kurulan” anlamına gelir. İncil’de sütunların isimleri, Tanrı’nın sonsuza dek sürecek bir krallık vaatlerinin gücünü ve istikrarını simgeler. Moria Kapısı’ndaki iki sütun da güç ve sonsuzlukla birlikte iç ve dış alemi ayıran sütunlar olarak temsil ediliyor.

Tolkien zaten aşırı dindar olduğundan çok fazla İncil göndermesi yapıyor.

Sadece yıldız ışığı ve ay ışığında görünen bu kapının üstünde şunlar yazar:

Ennyn Durin Aran Moria. Pedo Mellon a Minno. Im Narvi hain echant. Celebrimbor o Eregion teithant i thiw hin.

Çeviri ise şöyledir;

Moria Lordu Durin’in Kapıları. Söyle dost ve öyle gir. Ben, Narvi, onları yaptım. Hollinli Celebrimbor bu işaretleri çizdi.

J.R.R. Tolkien’in dinine aşırı bağlı olduğunu bilerek Durin Kapıları’ndaki sembollerden bu çıkarımlara vardım. Ne kadar doğrudur, size ne kadar mantıklı gelir bilemiyorum. Tolkien, alegorileri sevmediğini şu sözlerle açıklamıştır: “Tüm tezahürlerinde alegoriyi içtenlikle sevmiyorum ve yaşlandığımdan ve varlığını fark edecek kadar ihtiyatlı olduğumdan beri hep böyle yaptım.”

Yine de Yüzüklerin Efendisi’nde pek çok sembol ve alegori olduğu aşikardır.